tekst: Hanneke de Jong (hannekedejong.frl)
Grytta hat der sin oan: de earste skoaldei yn groep 8! Se treft it: mei har bêste freonen slagget se deryn om it moaiste plakje fan de klasse te feroverjen. Krekt as master har freget om even wat út te dielen, komt der in nij famke binnen. Grytta sjocht nei it famke, it famke sjocht nei Grytta. En dan giet dat nije famke samar op it plak fan Grytta sitten. En der is net ien dy’t der wat fan seit!
Annemoon hat der hielendal net sin oan. Se fynt it mar neat dat heit har meinommen hat nei dit doarp. No moat se foar ien jier wenne op in nije skoalle. Yn it doarp skynt in frou te wenjen dy’t har mem goed kend hat. Ien dy’t ek in soad fan krûden ôfwit en minsken helpe kin. Wat moat se dêr no mei? Dy frou koe har mem net iens helpe! En no liket it der ek noch op dat in beppesizzer fan dy frou by har yn de klasse sit! Nee, Annemoon fynt der neat oan.
Grytta en Annemoon begjinne net goed. Grytta mei Annemoon net lije en oarsom. Mar Annemoon wol wol alles witte oer Grytta har beppe. Se heart fan de oare fammen yn de klasse dat Grytta har beppe ‘de boskhekse’ neamd wurdt. Annemoon jout Grytta de namme ‘Heksegrytta’ en al gau nimme oare bern it oer. Net ien sjocht mear nei Grytta. Allinne Bouke wol neat leaver as by har wêze. Hy fernimt ek as earste dat Grytta bysûndere dingen kin.
Grytta hat it dreech: it bûtensluten wurde en it ûntdekken fan har krêft. Annemoon hat it ek dreech: se mist har mem o sa en seit samar dingen dy’t se hielendal net sizze wol. Se betinkt in ferskriklik plan. Eins is it bedoeld om Grytta skrikke te litten, mar it rint ferskuorrend út ’e hân.
Der sit fanalles yn dit boek. It giet oer freonskip, oer famylje, oer pesten, oer dyn eigen plak fine, oer skamte, oer oars wêzen en wat in oar dêr fan fynt. Sa achterinoar skreaun liket dat in hiel soad, mar sa fielt it net ast it boek lêst. Hanneke de Jong beskriuwt it op sa’n natuerlike wize, dat ik my betink dat dat it leven fan in (pré-)puber is! Net mear lyts, mar krekt noch net grut. Oars wêze, mar net oars wêze wolle. Miene dat folwoeksenen de wrâld net begripe, mar se wol hiel bot misse as se net op harren plak binne.
En dan dat stikje oer de bysûndere krêft fan Grytta en har beppe. Hoe sit dat? Kinne minsken dat echt? Besteane der echt mysterieuze pingo’s mei beskermjend wetter? En is dat dan goed of eng? Wa kin dat oardiel jaan?
Myn eigen pré-puber sil trouwens wol suchtsje as sy dit lêst: ‘Mà-àm, het is gewoon een spannend boek! Pfff…’.
En dat is it. Mei it spûkeftige omslach fan Helena de Boer is dit boek poer geskikt om op de boeketafel te stean yn in berneboekewike mei it tema ‘Grouwélich eng’. Mar dit boek fertsjinnet mear. It giet oer echte boppeboutema’s dy’t altyd aktueel binne en yn dit boek (krekt as yn it echt) ek nochris hiel spannend. Net op dy tafel steanlitte dus!